W 2022 roku weszły w życie zmiany w ustawie o OZE, które zmodyfikowały zasady funkcjonowania rynku fotowoltaicznego w Polsce. Doprowadziły one do stworzenia nowych możliwości inwestowania, poprzez wprowadzenie instytucji prosumenta zbiorowego i prosumenta wirtualnego. Zmianie uległy zasady rozliczeń. Od 1 kwietnia 2022 roku zaistniał prosument zbiorowy, prosument wirtualny natomiast będzie funkcjonował od lipca 2024 roku.
Prosument zbiorowy to prosument produkujący i wykorzystujący energię z instalacji OZE przypisanej do budynku wielolokalowego. Oznacza to, że każda spółdzielnia lub wspólnota mieszkaniowa, która wybuduje instalację fotowoltaiczną, może wykorzystywać wyprodukowaną w niej energię elektryczną na potrzeby właścicieli mieszkań/lokali należących do spółdzielni lub wspólnoty oraz na potrzeby części wspólnych nieruchomości. Każdemu prosumentowi zbiorowemu przysługuje określony procentowy udział w wytworzonej energii elektrycznej.
Prosument wirtualny to wytwórca energii elektrycznej na potrzeby własne z odnawialnego żródła energi przyłączonego do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w innym miejscu niż miejsce dostarczania energii elektrycznej do tego wytwórcy. Prosument wirtualny to rozwiązanie atrakcyjne dla osób, które chcą zainwestować w instalację fotowoltaiczną wytwarzającą energię, ale nie mają możliwości zamontowania jej w miejscu poboru energii, np. z powodu braku terenu pod instalację, zbyt małego dachu, zacienionego dachu lub terenu.
Dla potencjalnych inwestorów najistotniejsza jest obowiązująca zasada rozliczeń. Dotychczas obowiązujący system opustów został zastąpiony od 1 kwietnia 2022 systemem net-billing.
Główną zasadą tego systemu jest oparcie rozliczenia energii elektrycznej wytworzonej i wprowadzonej do sieci przez prosumenta o wartość wyrażoną w pieniądzach a nie o ilość w kWh. W systemie tym prosument sprzedaje wyprodukowaną przez siebie energię elektryczną której nie zużywa na bieżąco (tzw. nadwyżki). Nadwyżki wyprodukowanej energii elektrycznej w postaci wartościowej przechowywane są w wirtualnym portfelu prosumenta zbiorowego z przeznaczeniem na zakup energii z sieci, gdy zapotrzebowanie na energię elektryczną jest większe niż ilość energii produkowanej przez instalację odnawialnego źródła energii (np. w nocy).
Znowelizowana ustawa o OZE wprowadziła instytucję reprezentanta prosumentów, który ustanawiany jest przez prosumentów zbiorowych w zawartej między nimi umowie. Reprezentant prosumentów posiada zdolność prawną do reprezentowania ich w szczególności w relacjach z operatorem systemu dystrybucyjnego, zarządcą budynku wielolokalowego lub organami administracji architektoniczno – budowlanej. Reprezentantem prosumentów zbiorowych może być osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną.
zapewnia większe bezpieczeństwo energetyczne mieszkańców i części wspólnych budynku, buduje wizerunek odpowiedzialnego, dbającego o mieszkańców i o środowisko naturalne zarządcy, podnosi wartość lokalu, przynosi wymierne korzyści ekonomiczne poprzez zmniejszenie kosztów zużycia energii elektrycznej.
uzależniony jest od rodzaju wybranych urządzeń, warunków zewnętrznych (nasłonecznienia) i poniesionych kosztów zależnych m.in. od sposobu inwestowania. Zakładając optymalne warunki inwestycji w fotowoltaikę, obowiązujące i planowane ceny energii elektrycznej na lata następne, inwestycja zwraca się w niecałe 4 lata, przy wykorzystaniu dofinansowania z programu Grant OZE w 2 lata.